Odchwaszczanie kukurydzy po wschodach. Jakie produkty warto zastosować?

Pierwsze tygodnie po wschodach kukurydzy to krytyczny okres, w którym młode rośliny są szczególnie wrażliwe na konkurencję ze strony chwastów. Kukurydza kiełkuje i początkowo rośnie dość wolno, a szerokie odstępy między rzędami sprzyjają rozwojowi niepożądanej roślinności.

Szybkie odchwaszczenie plantacji – najlepiej w ciągu 2-4 tygodni od wschodów – pozwala zapewnić kukurydzy przewagę w walce o wodę, światło i składniki pokarmowe. Opóźnienie zabiegu może skutkować trwałym zahamowaniem wzrostu kukurydzy i zauważalnym spadkiem plonu, dlatego tak ważne jest, aby nie zwlekać z opryskiem herbicydowym.

Groźne chwasty jedno- i dwuliścienne

Na polach kukurydzy zwykle pojawia się mieszanina chwastów jednoliściennych (trawiastych) i dwuliściennych (dicotylenowych). Obie grupy stanowią poważne zagrożenie dla uprawy. Do najgroźniejszych chwastów jednoliściennych w kukurydzy należy chwastnica jednostronna – potrafi ona masowo wschodzić i już w krótkim czasie osiągać wysokość konkurującą z siewkami kukurydzy. Niebezpieczny jest także perz właściwy, który odrasta z rozłogów. Z kolei spośród chwastów dwuliściennych często występują komosa biała, rdest powojowy czy przytulia czepna. Rosną one szybko i jeśli nie zostaną zniszczone we wczesnych fazach, mogą zagłuszyć młodą kukurydzę. Pełna ochrona plantacji wymaga zatem zwalczania zarówno chwastów jednoliściennych, jak i dwuliściennych.

Jednozabiegowa czy sekwencyjna strategia odchwaszczania?

Rolnicy odchwaszczający kukurydzę po wschodach mają do wyboru wykonanie jednego oprysku lub zastosowanie zabiegu sekwencyjnego (dzielonego na dwa etapy). Każda z tych strategii ma swoje zalety i wady. Jednozabiegowe odchwaszczanie – czyli pojedynczy oprysk mieszanką herbicydów – jest wygodniejsze i tańsze jednorazowo, ale wymaga idealnego doboru momentu oraz środków, by jednorazowo zniszczyć wszystkie gatunki chwastów (zarówno te już obecne, jak i wschodzące). Z kolei dawki dzielone (oprysk sekwencyjny) polegają na wykonaniu dwóch kolejnych oprysków w pewnym odstępie czasu: pierwszy zabieg wcześnie po wschodach, drugi po kolejnych kilkunastu dniach. Taka strategia pozwala lepiej eliminować chwasty w różnych fazach wzrostu i zapewnia dłuższy efekt ochronny, co jest szczególnie przydatne przy przedłużających się wschodach chwastów lub podczas suszy (gdy skuteczność pojedynczego oprysku może być ograniczona). W praktyce wielu specjalistów zaleca właśnie sekwencyjne podejście – pierwszy zabieg niszczy początkową falę chwastów, a drugi likwiduje późniejsze wschody, gwarantując czystą uprawę na dłużej.

Dobór substancji czynnych i właściwe dawkowanie

Niezależnie od obranej strategii, kluczowy jest dobór odpowiednich substancji czynnych herbicydów oraz ich dawek. W uprawie kukurydzy po wschodach trzeba zastosować środki, które zwalczają zarówno chwasty jednoliścienne, jak i dwuliścienne. Zwykle osiąga się to poprzez mieszankę kilku substancji o uzupełniającym się spektrum działania. Przykładowo popularnym rozwiązaniem jest łączenie środka na chwasty trawiaste (np. z grupy sulfonylomoczników) ze środkiem na chwasty dwuliścienne (np. z grupy regulatorów wzrostu lub inhibitorów fotosyntezy). Ważne, aby stosować dawki zalecane przez producenta – zbyt niska dawka może nie zadziałać w pełni na większe chwasty, a zbyt wysoka może uszkodzić kukurydzę. Przy zabiegach sekwencyjnych zazwyczaj stosuje się niższe dawki w każdym oprysku (niż w przypadku jednorazowego zabiegu pełną dawką), jednak suma zastosowanych substancji powinna zapewnić skuteczne wyczyszczenie pola. Zawsze należy czytać etykiety herbicydów i przestrzegać podanych dawek oraz ograniczeń związanych z fazą rozwojową kukurydzy.

Skuteczność herbicydów a faza rozwojowa chwastów

Timing oprysku ma ogromny wpływ na efektywność odchwaszczania. I tak herbicydy powschodowe działają najskuteczniej, gdy chwasty są w początkowych fazach wzrostu (najczęściej do fazy 2-4 liści u chwastów). Młode, niewyrośnięte chwasty są dużo łatwiejsze do zwalczenia – mają cieńszą kutykulę, szybciej chłoną substancje aktywne i nie zdążyły jeszcze wyczerpać zasobów gleby. Jeśli z jakiegoś powodu oprysk zostanie opóźniony i chwasty osiągną bardziej zaawansowane stadia (np. 6-8 liści lub więcej), skuteczność wielu herbicydów drastycznie spada. Część preparatów przestaje działać na przerośnięte rośliny lub wymaga maksymalnych dawek, które mogą być już ryzykowne dla kukurydzy. Dlatego tak ważne jest, aby wykonać oprysk we właściwym terminie – zanim chwasty nadmiernie podrosną. Idealnym momentem najczęściej jest faza, gdy kukurydza ma 2-4 liście właściwe, a większość chwastów dopiero wschodzi lub ma pierwsze listki. Taki termin zapewnia wysoką skuteczność i długotrwały efekt czystego pola.

Przykładowe polecane herbicydy i ich kombinacje

Na rynku dostępnych jest wiele środków do powschodowego odchwaszczania kukurydzy. Wybór konkretnego preparatu zależy od składu gatunkowego chwastów na polu oraz preferowanej strategii zabiegu. Oto kilka przykładów skutecznych rozwiązań herbicydowych dla kukurydzy:

• Nikosulfuron + mezotrion – połączenie substancji zwalczających jednocześnie trawy i chwasty dwuliścienne. Przykładem takiej kombinacji może być zastosowanie dwóch preparatów jednocześnie: jednego zawierającego nikosulfuron oraz drugiego zawierającego mezotrion. Mieszanka tych dwóch środków w odpowiednich dawkach skutecznie niszczy chwasty jednoliścienne (jak chwastnica) oraz dwuliścienne (jak komosa, rdest, przytulia), a dodatkowo mezotrion zapewnia kilkutygodniowe działanie odglebowe ograniczające kolejne wschody. W sprzedaży dostępne są także gotowe pakiety herbicydów łączące nikosulfuron z mezotrionem, ułatwiające przygotowanie mieszanki (przykładowo tzw. pakiet nikosulfuron+mezotrion oferowany przez różnych producentów).
• Rimsulfuron + terbuthylazyna (terbutyloazyna) – kolejna często stosowana kombinacja w kukurydzy. Rimsulfuron  zwalcza szerokie spektrum chwastów (zwłaszcza jedno- i niektóre dwuliścienne) we wczesnych fazach, natomiast terbutyloazyna (np.  Tezosar 500 SC) działa głównie na chwasty dwuliścienne i długo zalega w glebie, hamując kolejne wschody. Taki dwuskładnikowy zestaw bywa stosowany sekwencyjnie: najpierw oprysk rimsulfuronem, a po kilku dniach terbutyloazyną dla wzmocnienia efektu. Można je również zastosować łącznie w jednym zabiegu nalistnym, jeśli etykiety na to pozwalają, co da efekt zbliżony do jednorazowego „kompleksowego” odchwaszczenia.
• Gotowe mieszaniny wieloskładnikowe – na rynku są dostępne herbicydy złożone, zawierające kilka substancji czynnych w jednym produkcie. Przykładem może być taki, który łączy nikosulfuron i mezotrion w jednej formulacji czy też zawierający mezotrion, foramsulfuron i tienkarbazon. Takie środki zostały opracowane właśnie z myślą o zwalczaniu pełnego zakresu chwastów w kukurydzy w jednym oprysku.

Pamiętajmy, aby dobierając herbicyd do odchwaszczania kukurydzy, kierować się składem chwastów na polu oraz fazą rozwojową roślin. Zwalczanie chwastów tuż po wschodach wymaga szybkości działania i odpowiednich środków, ale dzięki temu młoda kukurydza zyska przewagę i będzie mogła zdrowo rosnąć bez konkurencji. Krótko mówiąc – im szybciej i skuteczniej pozbędziemy się chwastów, tym lepsze warunki zapewnimy naszej kukurydzy dla uzyskania wysokiego plonu.