Skuteczne nawożenie azotem buraków cukrowych – jak robić to efektywnie?

Uzyskanie wysokiego plonu cukru z buraków cukrowych zależy nie tylko od ilości roślin, ale przede wszystkim od efektywnego zarządzania czasem ich wzrostu. Optymalny okres wegetacyjny buraków wynosi od 180 do 200 dni. Im szybciej rośliny osiągną pełne zakrycie międzyrzędzi, tym lepiej wykorzystają dostępne światło, wodę oraz ograniczą presję chwastów.

Chociaż nie mamy wpływu na warunki pogodowe, możemy efektywnie zarządzać wyborem stanowiska, terminem siewu oraz precyzyjnym nawożeniem azotowym.

Cukier w korzeniu, a nie w liściach

Celem efektywnego nawożenia azotem jest maksymalizacja produkcji cukru w korzeniach, a nie nadmierny rozwój masy liściowej. Zbyt późne lub nadmierne nawożenie azotem skutkuje intensywnym wzrostem zielonej biomasy, kosztem jakości i zawartości cukru w korzeniach. Powoduje to zwiększenie ilości melasotworów i pogarsza warunki przechowywania buraków po zbiorze.

Precyzyjne dawkowanie azotu

Zaplanowanie odpowiedniej dawki azotu powinno opierać się na analizie potencjału stanowiska i zasobności gleby. Na stanowiskach żyznych lub po zastosowaniu nawozów organicznych (np. obornik w ilości 25 t/ha) optymalna dawka azotu wynosi zwykle od 70 do 90 kg N/ha. Na słabszych glebach dawka ta może wynosić do 110–120 kg N/ha. Zalecane jest jednak, aby nigdy nie przekraczać 120 kg czystego azotu na hektar. Aby uniknąć błędów, warto przeprowadzić analizę zawartości azotu mineralnego w glebie.

Jednorazowa czy podzielona aplikacja?

Jeśli planowana dawka nawozu nie przekracza 90 kg N/ha, najlepiej zastosować ją jednorazowo przedsiewnie, około 2–3 tygodnie przed siewem, oczekując na opady deszczu, które umożliwią szybkie rozpuszczenie i dostępność składnika. Przy dawkach większych zaleca się podział na dwie aplikacje: większą dawkę przed siewem, a mniejszą w fazie 2–4 liści. Przy podejmowaniu decyzji zawsze należy brać pod uwagę prognozy pogodowe.

Forma nawozu azotowego ma znaczenie

Buraki cukrowe najlepiej reagują na nawozy azotowe w formie saletrzanej (NO3-), która jest szybko dostępna dla roślin, wspierając również efektywne pobieranie potasu, pierwiastka kluczowego w uprawie buraka cukrowego. Nawozy zawierające głównie formę amidową, takie jak mocznik, wymagają specyficznych warunków wilgotności i temperatury, przez co ich działanie jest opóźnione. Dlatego w nawożeniu przedsiewnym rekomenduje się stosowanie form szybko działających i bardziej przewidywalnych.

Optymalizacja zabiegów – azot z borem

Warto rozważyć jednoczesną aplikację azotu i boru, mikroelementu niezbędnego w uprawie buraków cukrowych. Niedobór boru skutkuje deformacją korzeni i zmniejszeniem plonu. Dobrym rozwiązaniem jest użycie nawozów azotowych wzbogaconych borem, takich jak Salmag z borem lub Saletrzak 27 standard z borem. Wybór konkretnego preparatu powinien zależeć od posiadanych maszyn rolniczych oraz szerokości ścieżek technologicznych na polu.