Lizawki – niezbędny komponent w diecie zwierząt hodowlanych
W chowie i hodowli dąży się do maksymalnego wykorzystania potencjału produkcyjnego zwierząt, przez co można je narazić m.in. na niedobory mineralno – witaminowe, a w konsekwencji na obniżenie ich możliwości rozrodczych, produkcyjnych a także na spadek odporności i wystąpienie chorób.
Zapobiegać tym niedoborom możemy używając np.: lizawek typu Lisal, czy naturalnych, wydobywanych i przygotowanych specjalnie brył soli (ok. 2-3kg). Są łatwo dostępne, tanie i ich stosowanie przynosi wymierne efekty a zwierzęta chętnie z nich korzystają. Najpopularniejsze lizawki solne otrzymywane są ze zmielonej soli kamiennej na drodze prasowania.
Sód będący składem soli jest jednym z tzw.: pierwiastków życia odpowiadającym za homeostazę organizmu. Jego niedobór powoduje m.in.: zaburzenia w gospodarce wodnej. Przykładowo jego naturalnie niska zawartość, a wysoka innego istotnego pierwiastka, jakim jest potas w paszach objętościowych i ziarnach zbóż, może spowodować spadek mleczności związany ze zmniejszoną ilością płynów ustrojowych oraz wzrost wydalania azotu, a tym samym obniżenie się wskaźników zużycia paszy. Nadmiar potasu powoduje bowiem silną eliminacje sodu z organizmu poprzez zwiększone wydzielanie moczu.
W przypadku chloru rzadko obserwuje się jego niedobory, ponieważ zapotrzebowanie zwierząt na ten pierwiastek jest niższe niż na sód. Chlor jest jednak ważnym aktywatorem enzymów, reguluje gospodarkę elektrolitową i jest niezbędny do produkcji kwasu solnego w żołądku.
Zapotrzebowanie na sól m.in.: w postaci lizawek nie jest stałe. Zależy np.: od gatunku, masy ciała, temperatury otoczenia, wysokości oczekiwanej produkcji, ilości potasu w paszach czy wysiłku (konie) – duża bowiem jej ilość wydalana jest z potem, o czym sami możemy się często przekonać.
Przykładowo: krowy w pełnej laktacji, przy produkcji powyżej 20l mleka/dobę pobierają ok. 65g soli/dobę, wliczając naturalne ubytki daje to od 2 do 3 lizawek rocznie na krowę. U koni zapotrzebowanie na sód to ok. 8 do 30g dobę, ale już w przypadku konia roboczego o wadze 800kg wykonującego ciężką prace zapotrzebowanie na sól może sięgać 140-160g. Małe przeżuwacze potrzebują ok. 1 -3g sodu na dobę. W przypadku owiec i kóz istotne jest, aby lizawki nie zawierały miedzi. Zwierzęta te bowiem tolerują 4 – krotnie niższy jej poziom w paszy niż krowy. Zapotrzebowanie na sól dla świń czy drobiu pokrywają mieszanki pełnoporcjowe.
Najpopularniejszą formą lizawek w Polsce są brykiety o masie ok. 10kg produkowane przez Kopalnię Soli Kłodawa, barwy białej w odcieniu szarym lub różowym. Lizawki wzbogacane w miedź i kobalt typu Lisal M są koloru zielonego a Lisal Multi z selenem barwy różowej. Przeznaczone są do bezpośredniego spożycia jako materiał paszowy przez bydło, konie, kozy, owce oraz zwierzynę płową wolno żyjącą jak i utrzymywaną w ogrodach zoologicznych.
Gdy hodowca stosuje lizawki solne w odpowiedni sposób umieszczając je na pastwiskach, wybiegach oraz oborach i owczarniach w miejscach łatwo dostępnych, to umożliwia zwierzęciu intuicyjnie jej pobieranie w zależności od potrzeb. Można je mocować na sznurze lub wykładać na podstawkach do tego przeznaczonych.
Istotnym warunkiem zdrowia zwierząt związanym z używaniem lizawek jest zapewnienie łatwego dostępu do świeżej i czystej wody. Tu pojawia się rola odpowiednich poideł, które powinny być tak zbudowane, aby ułatwić ich obsługę przez zwierzęta oraz zapewnić częste czyszczenie i dezynfekcję. Na ile istotny jest łatwy i nieograniczony dostęp do wody niech zobrazuje fakt, że krowa produkująca ok. 30l mleka na dobę, potrzebuje pobrać co najmniej 100l wody.
W rezultacie warto stosować lizawki, ponieważ zapewniają nam:
- poprawę zdrowotności i procesów rozrodczych,
- lepszą prace żwacza i całego układu trawiennego,
- zwiększenie spożycia paszy i jej lepsze przyswajanie,
- wyższą wydajność mleczną i przyrosty,
- ograniczenie liczby pasożytów.
Zapraszamy serdecznie do kontaktu z działem Komponentów paszowych i pasz – w naszej ofercie posiadamy najwyższej jakości pasze oraz komponenty paszowe dla wszystkich zwierząt hodowlanych pochodzące wyłącznie od renomowanych producentów.
