Valibiom MIX wg naukowców. Analiza Uniwersytetu BOKU w Wiedniu

Valibiom Mix to innowacyjny dodatek paszowy uzyskany w procesie fermentacji z udziałem bakterii kwasu mlekowego (m.in. Lactiplantibacillus plantarum i Lentilactobacillus buchneri) oraz drożdży Saccharomyces cerevisiae, a także ekstraktów ziołowych (ślaz, mięta, szałwia), melasy z trzciny cukrowej i wody. W ramach projektu badawczego ACIB 96.231, realizowanego we współpracy z zespołem prof. Martina Gierusa z Instytutu Żywienia Zwierząt na Uniwersytecie BOKU w Wiedniu, przeprowadzono analizy składu i efektywności Valibiom Mix.

Oto analityczny przegląd wyników na podstawie raportów technicznych z badań (styczeń 2024 oraz maj 2025) produktu dostępnego w sieci dystrybucji Agro-Sieć.

Analizę wykonał Uniwersytet Zasobów Naturalnych i Nauk o Życiu (BOKU) w Wiedniu – to renomowana austriacka uczelnia badawcza, specjalizująca się w naukach przyrodniczych, rolnictwie, leśnictwie, technologii żywności i ekologii. Instytut Żywienia Zwierząt, Produktów Zwierzęcych i Fizjologii Żywienia Zwierząt działający w strukturze BOKU prowadzi zaawansowane badania z zakresu żywienia i zdrowia zwierząt gospodarskich, a także technologii pasz i dodatków paszowych. Uczelnia znana jest z licznych projektów badawczo-wdrożeniowych realizowanych we współpracy z przemysłem, takimi jak projekt ACIB 96.231 oceniający właściwości i skuteczność preparatu Valibiom Mix.

Autor analizy, prof. Martin Gierus jest jednym z czołowych specjalistów w dziedzinie żywienia zwierząt, zatrudnionym na Uniwersytecie Zasobów Naturalnych i Nauk o Życiu (BOKU) w Wiedniu, w Instytucie Żywienia Zwierząt, Produktów Zwierzęcych i Fizjologii Żywienia (TTE). Posiada bogaty dorobek naukowy – był promotorem i współautorem ponad 150 publikacji z zakresu dietetyki przeżuwaczy i monogastrycznych (świnie, drób), biotechnologii pasz oraz bezpieczeństwa żywnościowego. Jego badania obejmują ocenę wpływu składników paszowych na metabolizm mikrobiologiczny w żwaczu, zastosowanie tanin i ekstraktów roślinnych oraz rozwój metod fermentacji paszy (takich jak inokulanty kiszonkarskie) – co stanowi idealne tło dla oceny dodatku Valibiom MIX w ramach projektu ACIB 96.231. Prof. Gierus prowadzi liczne projekty BOKU, publikuje w renomowanych czasopismach oraz regularnie dzieli się wynikami na krajowych i międzynarodowych konferencjach – jest też uznanym ekspertem w społecznościach naukowych (ma certyfikowany profil ORCID i ResearcherID).

Składniki aktywne i podstawowe parametry

Aby mikrobiologiczny dodatek do kiszonek był skuteczny, jego ostateczny skład chemiczny powinien być zbilansowany pod względem zawartości związków organicznych i nieorganicznych, azotu ogólnego, białka oraz cukrów prostych. Nie istnieją uniwersalne wartości optymalne dla wszystkich kiszonek, jednak przyjmuje się pewien pożądany zakres. Idealny dodatek do kiszonki zawiera orientacyjnie: 5–10 g/kg suchej masy (SM) związków organicznych, 1–5 g/kg SM związków nieorganicznych, 2–10 g/kg SM azotu ogółem, 1–5 g/kg SM azotu białkowego oraz 5–30 g/kg SM cukrów.

Analizy wykazały, że skład Valibiom Mix w dużej mierze mieści się w tych przedziałach. Zawartość kluczowych substratów takich jak związki organiczne (TOC), azot białkowy (PN) i cukry ogółem (TS) znalazła się w zakresie uznawanym za optymalny dla dodatków kiszonkarskich. Jedynie koncentracja związków nieorganicznych (TIC) okazała się nieco niższa od oczekiwanej, co jednak nie powinno znacząco wpłynąć na efektywność preparatu. Ogólna równowaga składników aktywnych w Valibiom Mix sprzyja zachowaniu wartości odżywczych zakiszanej paszy oraz powstawaniu kiszonki wysokiej jakości.

Zawartość tanin (skondensowane i hydrolizowalne)

Taniny to naturalne związki fenolowe o właściwościach antyoksydacyjnych, znane z zdolności do tworzenia kompleksów z białkami i minerałami. Powszechnie występują w roślinach i w zależności od stężenia mogą wpływać na wartość pokarmową pasz oraz przebieg fermentacji kiszonki. Wyróżnia się dwa główne typy tanin: taniny skondensowane (pochodne flawonoidów) oraz taniny hydrolizowalne (pochodne kwasów fenolowych). Taniny skondensowane tworzą nierozpuszczalne kompleksy z białkami i silnie oddziałują na ich trawienie – w umiarkowanych ilościach mogą ograniczać nadmierny rozkład białka w żwaczu, poprawiając wykorzystanie azotu przez mikroorganizmy (Fonseca i in., 2023). Taniny hydrolizowalne są rozpuszczalne w wodzie i wpływają na strawność białek w mniejszym stopniu.

Ilość tanin w dodatkach paszowych należy kontrolować, gdyż stężenia przekraczające ok. 30 g/kg SM mogą negatywnie oddziaływać – obniżając strawność składników i pogarszając fermentację w silosie. Zawartość tanin w Valibiom Mix mieści się poniżej tych krytycznych poziomów. Łączna koncentracja tanin skondensowanych wynosi ok. 27,3 g/kg SM, zaś tanin hydrolizowalnych jedynie 0,016 g/kg SM, a więc nie przekracza poziomu uznawanego za ryzykowny dla jakości paszy i procesu kiszenia. Oznacza to, że Valibiom Mix dostarcza potencjalnych korzyści wynikających z obecności tanin (np. lepsze wykorzystanie białka), jednocześnie nie stwarzając zagrożenia pogorszenia strawności czy fermentacji związanego z nadmiarem tanin.

Zawartość składników mineralnych

W preparacie Valibiom Mix przeanalizowano również poziomy kluczowych mikroelementów i makroelementów (takich jak wapń, magnez, potas, sód, żelazo, cynk, miedź, mangan). Wyniki wskazują, że ich stężenia mieszczą się w zakresie uznawanym za korzystny dla dodatków mikrobiologicznych stosowanych w żywieniu zwierząt. Odpowiedni poziom tych minerałów może pozytywnie wpływać na wartość odżywczą kiszonki oraz dostępność pierwiastków śladowych dla zwierząt. Nie istnieją ścisłe normy regulujące zawartość minerałów w inokulantach paszowych, jednak w przypadku Valibiom Mix stwierdzone poziomy sugerują, że produkt ten może stanowić dodatkowe źródło istotnych pierwiastków w dawce pokarmowej. Innymi słowy, oprócz mikroorganizmów wspomagających fermentację, preparat dostarcza również wartościowych minerałów komplementarnych wobec diety zwierząt.

W sumie, profil chemiczny Valibiom Mix oceniono w badaniach naukowych Uniwersytetu BOKU jako bardzo korzystny. Zrównoważona kompozycja związków organicznych i azotowych, obecność umiarkowanych ilości tanin oraz cennych minerałów sprawiają, że produkt ten wykazuje cechy pożądanego dodatku do pasz i inokulantu kiszonkarskiego.

Zastosowanie Valibiom Mix jako inokulantu do kiszonek

Kolejnym etapem badań była ocena wpływu Valibiom Mix na proces fermentacji kiszonki, przeprowadzona na przykładzie kiszenia ziarna kukurydzy (Corn Cob Mix). Wyniki tych doświadczeń wyraźnie pokazują, że Valibiom Mix ma duży potencjał jako dodatek usprawniający fermentację kiszonki, a także jako suplement odżywczy poprawiający ogólną wartość paszy. Zastosowanie Valibiom Mix podczas zakiszania przyczyniło się do następujących efektów:

• Obniżenie pH kiszonki – odnotowano istotny spadek odczynu, co wskazuje na szybsze zakwaszenie i tworzenie korzystnych warunków fermentacji. Niskie pH hamuje rozwój niepożądanych bakterii gnilnych, sprzyjając utrwaleniu paszy.

• Wzrost populacji bakterii kwasu mlekowego (LAB) – nastąpiło zauważalne zwiększenie liczebności pożytecznych bakterii fermentacyjnych, odpowiedzialnych za produkcję kwasu mlekowego. Świadczy to o skutecznym działaniu inokulantu, który promuje dominację korzystnej mikroflory.

• Całkowite zahamowanie wzrostu drożdży – w trakcie całego okresu kiszenia nie stwierdzono rozwoju drożdży. Jest to pozytywne zjawisko, ponieważ drożdże mogą powodować niepożądane fermentacje (np. produkcję etanolu) i psucie kiszonki po otwarciu silosu.

• Tymczasowa eliminacja bakterii Gram-dodatnich – bezpośrednio po dodaniu preparatu zaobserwowano zanik bakterii Gram(+) w kiszonce. Choć szczepy Gram-dodatnie ponownie pojawiły się około 15. dnia fermentacji, początkowa redukcja wskazuje na silne działanie konkurencyjne inokulantu we wczesnej fazie.

• Ograniczony wpływ na bakterie Gram-ujemne – kontrola nad populacją bakterii Gram(-) okazała się niewielka. Ten typ mikroorganizmów nie został istotnie wyeliminowany przez dodatek, co sugeruje potrzebę dalszego doskonalenia składu inokulantu lub uzupełniających metod kontroli Gram(-) w kiszonkach.

• Redukcja liczby pleśni – w miarę postępu fermentacji następował stopniowy spadek liczebności grzybów pleśniowych. Ubytek ten wynikał głównie z samego procesu kiszenia (beztlenowe warunki i kwas mlekowy hamują rozwój pleśni), ale Valibiom Mix nie zakłócił tego pozytywnego trendu, wspierając stabilność aerobową paszy po otwarciu silosu.

Warto zaznaczyć, że dodatek Valibiom Mix nie wpłynął znacząco na parametry włókna paszy (zawartość frakcji NDF i ADF) ani inne podstawowe cechy bromatologiczne kiszonki. Innymi słowy, skład chemiczny kiszonki (poza pH) pozostał zbliżony do kontroli, co jest korzystne – oznacza to, że Valibiom Mix poprawia fermentację bez zmiany wartości odżywczej paszy. Jego główny efekt dotyczył mikroflory i stabilności przechowalniczej. Mikrobiologiczne oddziaływanie preparatu w początkowej fazie fermentacji przełożyło się na lepszą stabilność kiszonki oraz jej bezpieczeństwo mikrobiologiczne (mniej drożdży i pleśni). To istotne korzyści z punktu widzenia jakości pasz objętościowych.

Przeprowadzone badania potwierdziły, że Valibiom Mix posiada korzystne cechy jako dodatek do paszy i inokulant kiszonkarski. Jego zrównoważony skład chemiczny – w tym odpowiednia zawartość związków organicznych i azotu, umiarkowany poziom tanin poniżej progu szkodliwości oraz obecność cennych minerałów – sprzyja efektywnej konserwacji pasz i wartości odżywczej kiszonki. Zastosowanie Valibiom Mix w kiszeniu przekłada się na poprawę procesu fermentacji (szybsze obniżenie pH, stymulacja bakterii mlekowych) oraz zwiększenie stabilności przechowalniczej poprzez ograniczenie drożdży i pleśni w gotowej kiszonce. Wprawdzie wpływ na skład włókna czy inne parametry odżywcze jest minimalny, ale korzyści mikrobiologiczne są wyraźne.

Podsumowując, wyniki projektu BOKU University wskazują, że Valibiom Mix stanowi obiecujący, efektywny dodatek do produkcji wysokiej jakości kiszonek i może być wartościowym uzupełnieniem diety zwierząt gospodarskich. Takie połączenie funkcji odżywczych i biokonserwujących czyni go innowacyjnym rozwiązaniem w dziedzinie żywienia zwierząt i przygotowywania pasz.